1830 İhtilalleri

Bu yazımızda 1830 ve 1848 İhtilalleri konusunu paylaşacağız. Napoleon’dan sonra Fransa tahtına geçen XVIII. Louis (Lui), başlangıçta meşruti bir rejim kurmuştur. Ancak yeni kral kısa bir süre içinde özgürlükleri kısıtlayarak basına sansür koymuştur. Ayrıca üniversiteleri denetim altına almıştır. XVIII. Louis’nin yerine geçen X. Charles (Çarls), Fransa’da monarşiyi yeniden kurmak için harekete geçmiş ve kiliseyi koruyan kanunlar çıkarmıştır. Bu kanunlarla X. Charles, iktidarını din adamlarına ve soylulara dayandırmak istemiştir. Gelişmeler karşısında tedirgin olan liberaller, hoşnutsuzluklarını belli etmeye başlamıştır.

X. Charles, ülkede her türlü muhalefeti ortadan kaldırmak istemiştir. Bu nedenle 1830’da Paris’te üç gün süren kanlı çarpışmalar yaşanmıştır ve kral tahtını bırakarak kaçmıştır. Bunun üzerine Fransız İhtilali’ne olan sempatisi ve liberal fikirleri ile tanınan Louis Philippe (Lui Filip), Fransa tahtına geçmiştir. Mecliste ant içerek görevine başlayan Louis Philippe, halkın seçimi ile Fransa kralı olarak iktidara gelmiştir. Bu nedenle 1830 İhtilali (Görsel) ile Fransa’da daha demokratik bir yönetim kurulmuş ve ihtilal başarıyla sonuçlanmıştır.

Görsel: 1830 İhtilalleri’nin Fransa’da başlaması

 

Viyana Kongresi ve onun temsil ettiği düzene karşı olan 1830 İhtilalleri, Avrupa’da kralların alışık olmadığı bir direnme hareketidir. Bu tarihe kadar genellikle devletler birbirleri ile karşı karşıya gelmiştir. Oysa burada kralın karşısına, bizzat ihtilal düşünceleriyle uyanmış olan Avrupa halkı çıkmıştır. Fransa’ya yeni bir düzen getirerek halk egemenliğini ortaya koyan bu ihtilal, Avrupa’nın diğer ülkelerinde de yankı uyandırmıştır. 1830 İhtilalleri, Fransa’da olduğu gibi Belçika ve İspanya’da da liberalizmin başarısı ile sonuçlanmıştır. Hollandalılara karşı bağımsızlığını kazanan Belçika’da ve liberallerin yönetimi ele geçirdiği İspanya’da, meşruti yönetimler kurulmuştur. İngiltere’de liberalizm daha da güçlenmiş ve liberaller hükümete geçmiştir. İtalya ve Polonya’daki bağımsızlık hareketleri ise Avusturya ve Rusya tarafından bastırılarak engellenmiştir. Dolayısıyla Doğu Avrupa’da mutlakıyet yönetimleri sürmekle beraber Batı Avrupa’da demokrasi gelişmeye devam etmiştir.

1848 İhtilalleri

Avrupa’da 1815 ile 1830 yılları arasında görülen siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmeler; 1830 İhtilalleri ile daha da güçlenmiştir . Avrupa’da gelişen özgürlük ve eşitlik anlayışı sonucunda ortaya çıkan yeni hak talepleri ile bütün kıtayı derinden etkileyen 1848 İhtilalleri yaşanmıştır. İlk olarak Fransa’da başlayan 1848 İhtilallerinde liberalizmin yanında milliyetçilik ve sosyalizm akımları etkili olmuştur.

1830 İhtilallerinden sonra liberalizm, Fransa’da başarı kazanmış gibi görünse de bu kısa süreli olmuştur. Kendisi de zengin bir tüccar olan Kral Louis Philippe, iktidarını 1848 yılına kadar zengin burjuvaziye dayandırmıştır. Ancak burjuvaziyi toplumun egemen sınıfı yapan sanayileşme, işçi sınıfını ortaya çıkarmıştır. İşçi sınıfının ise çözümlenmesini istediği pek çok sorun vardır. Kral, bu sorunları çözmediği gibi şiddet yoluyla işçi sınıfının greve gitmesini engellemeye çalışmış ve kişi özgürlüklerini her geçen gün kısıtlamıştır. Bu davranış ise özgürlük yanlısı liberallerle birlikte Avrupa’da seslerini duyurmaya çalışan eşitlik taraftarı sosyalistlerin, krala karşı güç birliği yapmalarını sağlamıştır. Paris, tıpkı 1830 Devrimi’nde olduğu gibi yine kanlı çatışmalara sahne olmuş ve tıpkı daha önceki krallar gibi Louis Philippe de ülkeden kaçmıştır. Bunun üzerine geçici bir hükûmet kurulmuştur ve Fransa’da yeniden cumhuriyet ilan edilmiştir.

Fransa’da krallık rejmini ortadan kaldıran liberaller ve sosyalistler, bu noktadan itibaren ayrılmaya başlamıştır. Liberaller sadece siyasi ihtilal istemiş, sosyalistler ise cumhuriyet rejimini, kurmak istedikleri sosyalist düzen için araç olarak kabul etmiştir.

Liberalizm ve sosyalizm hareketleriyle ortaya çıkan 1848 İhtilalleri (Görsel) sonucunda Avrupa’da birçok hükümdar ya tahtından uzaklaştırılmış ya da liberal bir yönetimi kabul etmek zorunda kalmıştır. Böylece mutlakiyetler sona ermiş veya anayasalarla kralların yetkileri sınırlandırılmıştır. Hollanda, İsviçre ve Danimarka’da yeni anayasalar yapılmıştır. Bunların uygulanması ile bu ülkelerde demokratik yönetimler kurulmuştur. İngiltere’de, işçiler daha geniş haklar elde etmek için harekete geçmiş fakat bu hareketler başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bu ihtilallerde ulusal birlik ve bağımsızlıklarını sağlamak isteyen İtalya, Almanya ve Macaristan ise amaçlarına ulaşamamıştır.

Görsel: 1848 İhtilalleri

Avrupa tarihinde 1815-1870 arası, üç büyük fikir akımının toplumları etkilediği dönemdir. Bu akımlar 1815-1870 arasındaki dönemde sarsıntılara neden olmuştur. Bu üç fikir akımı liberalizm, sosyalizm ve milliyetçiliktir.

Bu sayfamızda 1830 ve 1848 İhtilalleri konusunu ayrıntılı olarak paylaştık. Gelecek yazılarımızda görüşmek dileğiyle iyi çalışmalar dilerim.